نیشکر گیاهی است از تیره ی گندم و یا از خانواده ی غلات، به نام های دیگر شکر نی، شکر سرخ، شکر قرمز، شکر مازندران، شکر طبرز و قصب السکر معروف است. ساقه هوایی آن به بلندی دو تا پنج متر می رسد. به شکل نی استوانه ای می باشد که دارای گره های متعدد و مملو از مایع شیرینی است.

رنگ ساقه های آن بر حسب ارقام مختلفه متفاوت و بین آن ها رنگ زرد بیشتر و رنگ های قرمز و سایر رنگ ها نیز دیده می شود. برگ های آن باریک و دراز، مانند روبان و دارای دندانه های بسیار ریز در کناره ها می باشد و طول برگ ها تا دو متر نیز می رسد.

نیشکر در سن دوازده تا پانزده ماهه به گل می نشیند؛ گل های آن اغلب عقیم و در مواقعی که به آن دانه می نشیند، دانه ها یا تخمه های آن بسیار ریز است. این گیاه از آسیا برخاسته و در اغلب مناطق حاره و گرمسیری کاشته می شود، در ایران نیز در خوزستان می کارند. طبیعت تصفیه شده آن گرم و خشک است و دارای قند ساکارز و کلسیم اکسالات است.

خواص درمانی نیشکر :
آن را با زعفران و گلاب شربت کنید و بخورید. مقوی قلب و اعصاب است و کم خونی و ضعف عمومی بدن در افراد کم خون و سرد مزاج را درمان می کند. آن را با بیدمشک شربت کنید و بخورید، جهت تقویت قلب و اعصاب افراد گرم مزاج مفید است. با روغن بادام شیرین مخلوط کنید و بخورید. سبب بهبودی قولنج ریحی و دفع نفخ دستگاه گوارش می شود.

مدر، ملین طبع، مغذی و انرژی زا می باشد، خون را لطیف می کند و برای قطع خونریزی موثر است، مثانه را پاک می کند، خشونت سینه و ریه و سرفه را بر طرف می سازد، از پیری زودرس پیشگیری می کند، التهاب معده را فرو می نشاند، از قی و همچنین از سفید شدن بی موقع مو جلوگیری می کند، محرک باه است.

برای رفع دل درد نوزاد که از گرمی باشد، کمی از آن را در آب حل کنید و به او بخورانید. آن را با خربزه آب تراش کرده و مخلوط کنید و بخورید. مقوی معده است و سوهاضمه را بر طرف می کند. آن را بر موضع بمالید. برای التیام زخم ها، جراحت ها و جوش و کورک مفید است.

تذکر :
برای مسلولین، اسهالی ها، دل پیچه ای و اشخاص صفراوی مزاج مضر است، مضر ریه اشخاص سالمند و بلغمی مزاج می باشد، اسراف در خوردن آن به خصوص بعد از غذا نفاخ است و تولید گاز می کند.

خواص ساقه ی نیشکر :
آب جوشانده ی آن را بنوشید. برای معالجه ی آبله، ناراحتی کمر و کلیه و قطع استفراغ استفاده می شود. آن را بسوزانید و خاکسترش را با روغن مخلوط کنید و به صورت مرهم استفاده نمایید. برای درمان زخم سر کودکان و رفع خارش مفید است.

خواص ریشه ی نیشکر :
نام دیگرش بیخ نی است و آن را نرم بکوبید و با کمی عسل ضماد گذارید. استخوان یا خار یا چوب را که در پوست فرو رفته باشد بیرون می کشد.